Αφιέρωμα στην ελιά – μέρος 2ο θεραπευτικές ιδιότητες, καλλιέργεια, συγκομιδή

Μπορεί να μην είναι βοτανο αλλά είναι το καμάρι της Μεσογείου! Διαβάστε το 2ο μέρος από το αφιέρωμα στην πολύτιμη ελιά!

Θεραπευτικές ιδιότητες

Η κατανάλωση ελιάς αλλά και ελαιόλαδου, προσφέρει πληθώρα θεραπευτικών ιδιοτήτων και θρεπτικών συστατικών που είναι πλέον παγκοσμίως αναγνωρισμένα.

Ξεκινώντας από την προστασία της καρδιάς και του αίματος, η κατανάλωση ελιάς βελτιώνει την λειτουργία της καρδιάς καθώς είναι τροφή πολύ χαμηλή σε χοληστερόλη, πλούσια σε σίδηρο και χαλκό. Μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ελαιόλαδου προλαμβάνει καρδιαγγειακές ασθένειες. Φυσικά σημαντικό ρόλο παίζουν και οι πολυφαινόλες οι οποίες προστατεύουν την καρδιά και τα αγγεία. Η καθημερινή κατανάλωση ελαιολάδου, μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, υψηλής πίεσης του αίματος και μειώνει την κακή χοληστερίνη, διατηρώντας την καλή σε φυσιολογικά επίπεδα. Με την κατανάλωση ελαιολάδου, βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος, οξυγονώνοντας καλύτερα όλα τα όργανα.

Είναι πηγή μακροζωίας, καθώς τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχονται στο ελαιόλαδο και την ελιά, μειώνουν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου από ασθένειες.

Οι πολυφαινόλες που περιέχουν οι ελιές, έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, σημαντική ιδιότητα που προστατεύει τον οργανισμό από φλεγμονές σε όργανα και κυτταρικές αλλοιώσεις πριν αυτές αρχίσουν. Μάλιστα η κατανάλωση προστατεύει τους ιστούς ζωτικών οργάνων μας όπως το συκώτι και ο εγκέφαλος.

Βελτιώνει την λειτουργία του εγκεφάλου και προστατεύει από εκφυλιστικές ασθένειες. Η μεγάλη περιεκτικότητα της ελιάς σε βιταμίνη Ε, βελτιώνει την συγκέντρωση και τη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου. Μέχρι στιγμής μελέτες, δείχνουν ότι η κατανάλωση ελιάς και ελαιόλαδου, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Alzheimer και βελτιώνει την μνήμη.

Οι ελιές μειώνουν την όρεξη, προσφέροντας αίσθημα κορεσμού. Τόσο οι ελιές όσο και το ελαιόλαδο φυσικά, προσφέρουν στον οργανισμό υγιή λιπαρά που καλύπτουν την αίσθηση πείνας γρήγορα και για πολλή ώρα. Μάλιστα έχουν λίγες θερμίδες οι ελιές με αποτέλεσμα να είναι ιδανική τροφή για αδυνάτισμα!

Η κατανάλωση ελιάς πιθανολογείται ότι μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων, λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής δράσης της ελιάς και της αντιφλεγμονώδους δράσης της, σε συνδυασμό με την προστασία που προσφέρει στη δομή του DNA. Οι μέχρι στιγμής μελέτες είναι ακόμα σε βρεφικό στάδιο.

Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι η κατανάλωση ελιάς και ελαιόλαδου, ήταν και είναι εξαιρετική πηγή βιταμινών και νεότητας για τα μαλλιά και την επιδερμίδα, προσφέροντας ισχυρή ενυδάτωση και αντιγήρανση!

Στο ελαιοτριβείο

Το ελαιοτριβείο είναι φτιαγμένα από ανοξείδωτο ατσάλι ώστε να μην υπάρξουν αλλοιώσεις ή μολύνσεις του ελαιόλαδου. Η διαδικασία είναι απλή: κλείνουμε ραντεβού από νωρίς στο ελαιοτριβείο ώστε να μπορούμε να πάμε τις ελιές την ημέρα που τις συλλέγουμε. Αποτέλεσμα είναι ένα υψηλής ποιότητας ελαιόλαδο με αναλλοίωτα θρεπτικά συστατικά και χαμηλή οξύτητα.

Αδειάζουμε τις ελιές στην χοάνη παραλαβής. Στη συνέχεια οι ελιές περνάνε από ένα ταινιόδρομο όπου αφαιρούμε τυχόν κλαδιά, ενώ νερό και αέρα ξεπλένουν τους καρπούς και απομακρύνουν τα φύλλα. Στην συνέχεια οι ελιές περνάνε στον σπαστήρα ο οποίος μετατρέπει την ελιά σε πάστα, προχωράει η πάστα σε δοχεία μάλαξης της πάστας όπου μέσω της ανάδευσης η πάστα απελευθερώνει τα φυσικά ένζυμα δημιουργώντας γεύση και άρωμα. Περνάμε στο τελικό στάδιο όπου διαχωρίζεται το ελαιόλαδο από τον πυρήνα και τη σάρκα.

Η διαδικασία στο ελαιοτριβείο συνήθως δεν ξεπερνάει την 1,5 ώρα και έχετε το δικό σας λάδι!

Η επιτραπέζια ελιά

Η ελιά έχει πάρα πολλούς τρόπους παρασκευής. Ανάλογα από την ποικιλία, από το πάχος από τη δική σας διάθεση για ξιδάτες ή αλμυρές ελιές, αν σας αρέσουν οι τσακιστές, οι ολόκληρες ή οι χαρακωμένες.

Είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο, για αυτό θα αναφερθούμε στην δημιουργία της ιδανικής άλμης για ελιές!

Ανάλογα με τα κιλά που διαθέτετε για να φτιάξετε ελιές, υπολογίστε για κάθε κιλό ελιάς, ένα λίτρο νερό και για κάθε λίτρο νερό 100γρ. χοντρό αλάτι. Πατροπαράδοτα για την άλμη προσθέτουμε αλάτι μέχρι να επιπλέει ένα ωμό αυγό μέσα, αλλά όταν φτιάχνουμε ελιές είναι ωραίο να δοκιμάζουμε νέες συνταγές! Για τους λάτρεις της ξιδάτης ελιάς, προσθέτουμε μέσα στην άλμη ξύδι, ανάλογα με τα γούστα. Το ελάχιστο είναι για 1 λίτρο νερό – 50ml ξύδι και ανεβάζετε κατά βούληση. Μπορείτε να προσθέσετε στην άλμη επιπλέον βότανα και μπαχαρικά της αρεσκείας σας, όπως θυμάρι, δεντρολίβανο, μαντζουράνα κ.α. ενώ προστατεύει και απολυμαίνει λίγο λεμόνι.

Πριν βάλουμε τις ελιές στην άλμη, τις ξεπικρίζουμε για περίπου 20 ημέρες, βάζοντας τις ελιές σε λεκάνη με νερό να τις σκεπάζει και αλλάζοντας το μέρα παρά μέρα.

Αφού βάλουμε τις ελιές στην άλμη, μπορούμε να ξεκινήσουμε να τις καταναλώνουμε μετά από 10 – 15 μέρες. Φυσικά τις ξεπλένουμε καλά από το πολύ αλάτι και δοκιμάζουμε να δούμε μήπως θέλουν και άλλο χρόνο στην άλμη για να ξεπικρίσουν καλύτερα.

Μπορείτε να συντηρήσετε τις ελιές σε ελαιόλαδο επίσης.

* Διαλύστε πολύ καλά το αλάτι στο νερό όταν θα φτιάχνετε την άλμη ώστε να γίνει σωστά η διαδικασία και να “ψηθούν” όλες οι ελιές!

Καλλιέργεια και φροντίδα

Η καλλιέργεια και η φροντίδα της ελιάς ξεκινάει αμέσως μετά το τέλος της συγκομιδής. Προτιμήστε το φύτεμα και το κλάδεμα να γίνεται μέσα στο Φεβρουάριο σε πιο ζεστές περιοχές, ενώ σε περιοχές που υπάρχει κίνδυνος παγετώνων ξεκινήστε τα φυτέματα και τα κλαδέματα τον Μάρτιο. Το κλάδεμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς καθορίζει το σχήμα του φυτού, κατά πόσο θα αναπνέει επαρκώς και θα βλέπει ο ήλιος τους καρπούς.

Η λίπανση για τις ελιές είναι εύκολη υπόθεση καθώς συνήθως είναι αρκετά τα φύλλα που πέφτουν της ίδιας της ελιάς για να προσφέρουν λίπασμα. Αποφύγετε τα ζιζάνια και τα χόρτα στις ρίζες της ελιάς ώστε να μην μολύνουν το έδαφος και να απορροφούνται ευκολότερα τα θρεπτικά συστατικά και το νερό από τις ρίζες της ελιάς. Το όργωμα του εδάφους την άνοιξη, επιτρέπει την καλύτερη απορρόφηση συστατικών και νερού, επιτρέπει στο δέντρο να αναπνέει ενώ ευνοεί την καλύτερη αποστράγγιση του εδάφους.

Η μεγάλη απειλή της ελιάς που χρειάζεται κάθε χρόνο φροντίδα, είναι ο δάκος. Για αυτό βέβαια υπάρχουν τόσο φυτικά μέσα αντιμετώπισης όσο και χημικά. Ο δάκος προσβάλει ευκολότερα τα ελαιόδεντρα που λιπαίνονται και ποτίζονται καθώς τα έντομα αυτά αγαπούν την υγρασία. Υπάρχουν οικολογικές δακοπαγίδες τις οποίες πρέπει να τοποθετείτε στην ανατολή ανά δύο δέντρα. Πολλές φορές ανάλογα με τον πληθυσμό του δάκου στην περιοχή, θα πρέπει να ανανεώνονται οι δακοπαγίδες.

Πότισμα

Αν και η ελιά δεν έχει ανάγκες ποτίσματος και αναπτύσσεται σε ξερικά εδάφη, ή εδάφη με φυσικές πηγές υπόγειων υδάτων, τα πρώτα χρόνια φύτευσης είναι σημαντικό να ποτίζονται τακτικά. Μάλιστα οι αρδευόμενοι ελαιώνες έχουν τη μεγαλύτερη απόδοση σε ελαιόλαδο!

Πώς να μαζέψετε τις ελιές από το δέντρο! Συγκομιδή

Με μόνη εξαίρεση τους επαγγελματίες που διαθέτουν όλα τα εργαλεία και γρήγορη και πιο εύκολη συγκομιδή, το μάζεμα της ελιάς γίνεται με τον πατροπαράδοτο τρόπο. Ξεκινάτε φυσικά, αφού έχετε αποφασίσει σε ποια φάση ωρίμανσης θέλετε να μαζέψετε τις ελιές και αφού έχετε διαλέξει ποιες ποικιλίες – αν έχετε διαφορετικές – θέλετε να γίνουν λάδι και ποιες επιτραπέζιες.

Χρειάζεστε οπωσδήποτε ελαιόπανα για τους καρπούς που θα πέφτουν από τα κλαδιά, χτένια για να κατεβάζετε τις ελιές από τα κλαδιά και φυσικά καφάσια ή σακιά για να μεταφέρετε τις ελιές σας! Πάντα η καλή παρέα μετράει, ειδικά αν έχετε πάνω από 5 ρίζες που αρχίζει και γίνεται ιδιαίτερα κουραστικό το μάζεμα ελιάς.

Στρώνουμε τα δίχτυα κάτω από τις ρίζες χωρίς να αφήνουμε κενά και αρχίζουμε να κατεβάζουμε με τα χτένια τους καρπούς, όπου από κάτω έχει τα ελαιόπανα. Κάθε φορά που γεμίζει το πανί, μαζεύουμε τις ελιές σε τσουβάλια και συνεχίζουμε σέρνοντας τα ελαιόπανα στις επόμενες ρίζες. Από τη στιγμή που θα μαζευτούν οι ελιές, δεν έχετε περιθώριο πάνω από 2 μέρες να τις κάνετε λάδι ή να τις βάλετε στην άλμη καθώς αρχίζουν να οξειδώνονται. Τις ελιές που θέλετε να κάνετε στην άλμη, μαζέψτε τις με το χέρι ώστε να μην τραυματιστούν!

Η συγκομιδή ξεκινάει από το Νοέμβριο ανάλογα με την ποικιλία και την ωριμότητα που θέλουμε και τελειώνει τον Ιανουάριο.

Το πράσινο και πικάντικο ελαιόλαδο, ονομάζεται αγουρέλαιο, οι ελιές του είναι πρώιμες ενώ παράγουν λιγότερο λάδι από τις ώριμες, αλλά έχουν έντονη γεύση και άρωμα και περισσότερα αντιοξειδωτικά! Για να παραχθεί 1 κιλό ελαιόλαδο, χρειάζονται περίπου 6 κιλά πρώιμες ελιές ή 4 κιλά ώριμες.

Προσοχή: οι καρποί που πέφτουν στο χώμα καλό είναι να μαζεύονται καθώς αν σαπίζουν μπορεί να δημιουργήσουν ασθένειες στις ελιές σας.

Τι να προσέξετε: η ελιά δεν είναι αλλεργιογόνος καρπός, παρόλο που κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, μπορεί να προκαλέσει αλλεργίες η γύρη της. Οι επιτραπέζιες ελιές θέλουν προσοχή στην κατανάλωση καθώς συντηρούνται και ξεπικρίζουν στην άλμη, οπότε άτομα με υψηλή πίεση πρέπει να τις ξεπλένουν καλά και να μην υπερβάλουν στην κατανάλωση.

Η καλλιέργεια, συγκομιδή και δημιουργία ελαιόλαδου και επιτραπέζιας ελιάς είναι μια εργασία γεμάτη αγάπη παρά τον κόπο και την προσπάθεια! Μαζέψτε τις ελιές σας μαζί με την οικογένεια σας και τους αγαπημένους φίλους σας μια ηλιόλουστη μέρα του φθινοπώρου ή του χειμώνα!